2020 он, бидний хувьд хүндхэн жил болж өнгөрсөн ч гэлээ бахархан тэмдэглэх олон амжилтыг гаргасан. Захидал бичих үйл ажиллагаа зохион байгуулах, аюулгүй байдал, халдвар хамгааллын дэглэм хангасан жагсаал цуглаан хийх зэргээр энэ хүнд цаг үед ч гэсэн хүмүүс нэгдэж чадвал хамтдаа өөрчлөлт авчрах боломжтой гэдгийг харуулж чадсан. Хэрвээ та эргэлзэж байвал хүмүүнлэг ёс эцсийн эцэст ялж болохыг бодитоор харуулах дараах сэтгэл хөдөлгөм амжилтын түүхүүдтэй танилцаарай.
Rohingya children enjoy playing and learning in a refugee camp in Bangladesh. Photo: Arif Zaman.
01
Бангладешийн засгийн газраас 1 дүгээр сард Рохинжа дүрвэгсдийн хүүхдүүдэд боловсрол, мэргэжлийн сургалт олгоно гэдгээ мэдэгдлээ. Угсаатны цөөнх болсон Рохинжа нарыг Мьянмарын цэргийн хүчнийхэн хоморголон устгах ажиллагаа эхэлж, Рохинжа нар Бангладеш уруу аргагүйн эрхэнд дүрвэснээс хойш хоёр жил хагасын дараа тус шийдвэр гарч байна. Энэ мэдэгдэл нь Бангладешийн дүрвэгсдийн хуаран дахь хагас сая орчим Рохинжа хүүхдүүдэд боловсрол олгохыг шаардан кампанит ажил явуулж байсан Эмнести Интернэшнл болон бусад хүний эрхийн байгууллагуудын хувьд томоохон ялалт байв.
02
Казахстаны иргэн Вадим Нестеров 2011 онд 18 нас хүрсэн ч, түүнийг сэтгэцийн эмгэгтэй хэмээн үзэж эрх зүйн чадамжийг хязгаарлажээ. Өөрийн амь настай холбоотой шийдвэр гаргах эсвэл эрхээ эдлэх эрхгүй түүний хувьд ажилд орох, гэрлэх боломж бараг байхгүй байв. Түүний талаар өгүүлсэн Эмнести Интернэшнлийн илтгэлийн дараа Казахстаны Психоаналистуудын Холбоо стратегийн өмгөөлөл хийж 1 дүгээр сард Вадимын эрх зүйн чадамжийг сэргээсэн нь Казахстан улсад амьдарч буй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хувьд чухал ялалт болж чадлаа.
2 дугаар сар
03
НҮБ-ын Хүний эрхийн дээд комиссарын газар удаан хүлээлгэсэн тайлангаа нийтэлсний дотор Иорданы баруун эрэг дэх Израйлийн хууль бус суурингуудтай холбоотой 100 гаруй компанийн жагсаалтыг гаргажээ. Airbnb, TripAdvisor, Expedia, Booking.com зэрэг хэд хэдэн дижитал аялал жуулчлалын компаниуд жуулчдыг тус хууль бус суурин уруу татан оршин тогтнох үндэс болж, өргөжүүлж буйг Эмнести Интернэшнл олж тогтоон тус жагсаалтад оруулсан.
04
Эмнести Интернэшнл, Олон улсын Шүүгчдийн Хороо хамтран оролцсон хэрэгт холбогдуулан нэгэн түүхэн шийдвэр гарав. Канадын Дээд шүүхээс Ванкуверт төвтэй уул уурхайн компанид холбогдох нэхэмжлэлийг хүний эрхийн зөрчил гарсан Эритрей улсад биш, харин Канадын шүүхээр шийдвэрлэсэн нь цаашид иргэний нэхэмжлэх ажиллагаанд шинэ практик, гарцыг тавилаа.
3 дугаар сар
05
Олон Улсын Эрүүгийн Шүүхийн Ромын Дүрмийн дагуу Афганистан дахь зэвсэгт мөргөлдөөнд оролцогч талуудын үйлдсэн байж болзошгүй гэмт хэрэгт мөрдөн байцаалт эхлүүлэхээр шийдвэрлэлээ. Шүүх ажиллагааны өмнөх шатны танхим мөрдөн байцаах ажиллагааг цааш үргэлжлүүлэхгүй байх шийдвэрийг 2019 оны 4 дүгээр сард гаргасан ба Эмнести Интернэшнлийн шүүмжлэлийг ихээхэн дагуулсан. Тус шийдвэрийг ОУЭШ-ийн Давж заалдах шатны шүүхээс хүчингүй болгов.
Испанийн жагсагчид “Үгүй бол үгүй” гэх самбарыг барин жагсаж буй Photo: AFP via Getty Images.
2020 он, бидний хувьд хүндхэн жил болж өнгөрсөн ч гэлээ бахархан тэмдэглэх олон амжилтыг гаргасан. Захидал бичих үйл ажиллагаа зохион байгуулах, аюулгүй байдал, халдвар хамгааллын дэглэм хангасан жагсаал цуглаан хийх зэргээр энэ хүнд цаг үед ч гэсэн хүмүүс нэгдэж чадвал хамтдаа өөрчлөлт авчрах боломжтой гэдгийг харуулж чадсан. Хэрвээ та эргэлзэж байвал хүмүүнлэг ёс эцсийн эцэст ялж болохыг бодитоор харуулах дараах сэтгэл хөдөлгөм амжилтын түүхүүдтэй танилцаарай.
06
Испани улс зөвшөөрөлгүйгээр үйлдсэн аливаа бэлгийн харьцааг хүчирхийлэл гэж тодорхойлох тухай хуулийн төслийг хүний эрхийн олон улсын хэм хэмжээнд нийцүүлэн өргөн барив. Олон нийтийн анхаарлын төвд байсан бүлэглэн үйлдсэн хэд хэдэн хүчингийн хэргийг шүүхээс шийдвэрлэхдээ хохирогчдын эрх ашгийг хамгаалаагүйгээс үүдэн олон нийтийн дургүйцэлтэй тулсны дараа хуульд өөрчлөлт оруулахаар шийдвэрлэжээ. Энэ хуулийн төсөлд бэлгийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх, хариу арга хэмжээ авах зэрэг бусад арга хэмжээг тусгасан бөгөөд Испанийн Парламент хэлэлцэн батлахыг хүлээж байна. Эмнести Интернэшнл Европын хэд хэдэн оронд “зөвшөөрөлгүйгээр үйлдсэн аливаа бэлгийн харьцааг хүчирхийлэл” хэмээн тодорхойлж, хуульдаа өөрчлөлт оруулахыг уриалан кампанит ажлууд өрнүүлж байгаа бөгөөд үүний нэг нь “Тийм гэдэг үгийн талаар ярилцъя” кампанит ажил юм.
07
Ираны номлогч Мохаммад Али Тахери Канад дахь гэр бүлийнхэнтэйгээ эргэн нэгджээ. Түүнийг Эрфан-е Халгех хэмээх шашны бүлэг байгуулсных нь төлөө 2011 оны 5-р сард баривчилж, цаазаар авах ял ногдуулсан байна. Тахериг баривчилсан явдлыг Эмнести Интернэшнлээс эсэргүүцэж, даян дэлхийн уриалга гарган улмаар түүний цаазаар авах ялыг хүчингүй болгожээ. Тэрбээр эцэст нь 2019 онд суллагдаж, улмаар тус улсаас Канад уруу дүрвэн гарч, фэйсбүүк хуудсаараа дамжуулан өөрийнх нь төлөө цуцалтгүй тэмцсэн Эмнести Интернэшнлийн гишүүдэд талархал илэрхийлэв.
08
Уганда улсын Үндсэн хуулийн цэц “Олон нийтийн дэг журмыг зохицуулах тухай” хуулийн зарим зүйл заалтыг хүчингүй болгожээ. Тус хууль нь олон жилийн туршид эсэргүүцлийн жагсаал болон олон нийтийн цугларалтыг хориглох, боомилох зэрэг хэрээс хэтэрсэн эрх мэдлийг цагдаа нарт олгож байсан. Энэхүү хуулийн өөрчлөлт нь хүнд байдалд байгаа Уганда улсын сөрөг хүчин, хүний эрхийг хамгаалагчдын хувьд итгэл найдварын оч болж байна.
4 дүгээр сар
Chinese human rights lawyer Wang Quanzhang and his family. Photo: Private.
09
Хятадын хүний эрхийн хуульч Ван Чуанзан 4 жил гаруй хоригдсоны эцэст суллагдаж, халуун ам бүлтэйгээ нэгдлээ. Тэрээр авилга, хүний эрхийн зөрчлийг илчилснийхээ төлөө хоригдоод байсан юм. Ван Чуанзан анх баривчлагдан хоригдсоноос хойш Эмнести түүнийг суллуулахаар тасралтгүй кампанит ажил явуулж ирсэн билээ.
10
АНУ-ын (AFRICOM) анх удаа улирлын тайлан гаргасан нь “АНУ-ын Сомали улсад явуулсан агаарын цохилтын улмаас энгийн иргэд хохирч, амь үрэгдсэн хэрэгт” тайлбар өгсөн бөгөөд үүнд Эмнести Интернэшнлийн илрүүлсэн гурван тохиолдлыг тусгажээ. 4 дүгээр сард анхны тайлан гарсны дараа АНУ-ын Конгрессын хэд хэдэн гишүүн Пентагон болон AFRICOM-т хариуцлага тооцохоор байцаалт явуулжээ. Эмнести Интернэшнлийн зүгээс AFRICOM-ийг ил тод байдлаа нэмэгдүүлэхийг шаардсан кампанит ажил явуулж, “Сомали дахь АНУ-ын нууц дайн” хэмээх тайланг гаргасан нь AFRICOM-ыг улирлын тайлангаараа АНУ-ын Сомали дахь цэргийн цохилтод энгийн иргэд амь үрэгдсэн болохыг анх удаа хүлээн зөвшөөрөхөд түлхэц болсон юм. Одоогоор Сомалид 13 энгийн иргэн мөргөлдөөний үеэр амь үрэгдсэнийг AFRICOM хүлээн зөвшөөрөөд байна. Мөн цахим мэдээллийн портал байгуулсан нь АНУ-ын Сомалид явуулж буй цэргийн ажиллагааны үеэр хохирсон иргэд болон тэдний хамаатан саданд шууд мэдээлэх боломжийг олгожээ.
11
Саудын Арабын эрх баригчид гэмт хэрэг үйлдэх үедээ 18 нас хүрээгүй иргэнд цаазаар авах ял ногдуулахаа зогсоох төлөвлөгөөтэй байгаагаа мэдэгдээд байна. Цаазаар авах ялын оронд дээд тал нь 10 жилийн хорих ял ногдуулах ажээ. Гэвч байнга буруугаар ашигладаг терроризмын эсрэг хуулийн дагуу цаазаар авах ял авсан насанд хүрээгүй яллагдагчдын ял хэвээр хэрэгжих ажээ. Эмнести Интернэшнл бүх нөхцөл байдалд цаазаар авах ялыг бүрэн халахыг Саудын Арабд уриалсаар байна.
12
Эмнести Интернэшнлээс Мексикийн эрх баригчдад хандан цагдан хорих төвүүдэд цагаачдыг аюултай нөхцөлд ялгаварлан гадуурхаж хорихгүй байхыг уриалсны үр дүнд тус улс цагаачдыг саатуулах 65 төв байран дахь ихэнх цагаачид болон дүрвэгсдийг суллажээ.
13
Эмнести Интернэшнл дангаараа болон түнш байгууллагуудын хамтаар уриалга гаргаж, зарга хийсний үр дүнд Сьерра Леоны засгийн газар жирэмсэн охидыг сургуульд суралцах болон шалгалт өгөхийг хориглосон хоригоо цуцалжээ. Энэхүү хориг нь бараг таван жил хүчин төгөлдөр хэрэгжиж, олон залуу охид, эмэгтэйчүүдийн сурч боловсрох эрхийг зөрчиж байсан юм.
5 дугаар сар
14
Эмнести Интернэшнлийн уриалга, нэг сарын турш үргэлжилсэн гарын үсэг зурах аяны үр дүнд 2020 оны 5-р сард НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөл Өмнөд Суданд галт зэвсэг худалдаалах хоригийг санал нэгтэйгээр шинэчлэн баталлаа. Уг шийдвэрийг гаргахад зэвсгийн хоригийг зөрчиж буй талаарх Эмнести Интернэшнлийн хараат бус, бие даасан цогц тайлан нөлөөлсөн болохыг Аюулгүй байдлын зөвлөлийн төлөөлөгчид цохон тэмдэглэсэн.
15
Тусламж шаардлагатай байгаа дүрвэгсдэд туслалцаа үзүүлснийхээ төлөө эрүүгийн хэрэгт татагдаад байсан фермерийн хэргийг 5 дугаар сарын эхээр Францын шүүх хэрэгсэхгүй болгожээ. 2017 онд Цедрик Херроуд Франц, Италийн хилээр “хууль бус хөдөлгөөн хийхэд тусалсан, дүрвэгсэд болон цагаачдыг хилээр нэвтрэх, суурьшихад дэмжлэг үзүүлсэн” гэх зүйлээр ял тулгасан байна. Херроугийн хэрэг нь Европ даяар эв санааны нэгдлээ илэрхийлсэн аливаа үйлдлийг яллаж буйн тод жишээ юм.
Хүний эрхийн идэвхтэн Набеел Ражабын төлөө жагсаж буй нь. Photo: Mohammed Al-Shaikh/AFP/Getty Images
16
Эмнести Интернэшнл болон бусад хүний эрхийн байгууллагуудаас олон жил кампанит ажил явуулж, уриалга гаргасны эцэст Бахрейн улсын хүний эрхийн идэвхитэн Набил Ражаб шоронгоос суллагдаж, хорих ялаас өөр төрлийн ял авчээ. Түүний өмгөөлөгчдийн нэг Мохамед Аль Жишигийн хэлснээр Набеелд анх ногдуулсан ялаас үлдсэн гурван жилийг тэрээр шоронгоос гадуур эдлэх аж.
6 дугаар сар
17
Эмнести Интернэшнл ба түүний түншүүдийн уриалга, кампанит ажлын үр дүнд Босни ба Герцеговинатай хилийн ойролцоо Афганистан гаралтай цагаачийг зодсон Хорват улсын цагдаагийн хоёр албан хаагчид эрүүгийн яг оноожээ.
7 дугаар сар
18
Эмнести Интернэшнл ба түүний түншүүдийн уриалга, кампанит ажлын үр дүнд Босни ба Герцеговинатай хилийн ойролцоо Афганистан гаралтай цагаачийг зодсон Хорват улсын цагдаагийн хоёр албан хаагчид эрүүгийн яг оноожээ.
Supporters from Amnesty International Taiwan write letters of support for South Sudan teenager, Magai Matiop Ngong. Photo: Amnesty International Taiwan.
19
Эрхийнхээ төлөө бичицгээе кампанит ажлын хүрээнд бидний захидал уриалга явуулж байсан Өмнөд Суданы өсвөр насны хөвгүүн Магай Матиоп Нгонг-д ногдуулсан цаазаар авах ялыг нь цуцалж, 7 дугаар сарын 29-нд цаазаар авах жагсаалтаас нэрийг нь хасжээ. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс 765,000 хүн түүнийг дэмжиж буйгаа илэрхийлэн захидал бичсэн байна. Магайн хэрэг Өмнөд Суданд насанд хүрээгүй хүүхдүүдэд цаазаар авах ялыг ногдуулах тухай маргааныг үүсгэсэн буюу ховорхон бөгөөд маш нааштай алхам байлаа.
20
Дэлхийн хамгийн том мах үйлдвэрлэгч JBS компанийн хангамжийн сүлжээ хууль бусаар ой модыг устгаж, газар булаан авдаг тухай тайланг Эмнести Интернэшл нийтэлснээс хойш хэдхэн цагийн дараа Бразилын Рондония мужийн прокурор тайлантай холбогдуулан шалгалт хийхээ мэдэгдсэн. Үүнээс долоо хоногийн дараа тус компанийн хараат бус аудитор нь JBS-ын Амазон дахь үйл ажиллагаанд ойгүйжүүлэх ажил явагддаггүй гэх мэдэгдэл худлаа хэмээн няцаасан юм. Үүний дараа Европын тэргүүний хөрөнгө оруулалтын сан Nordea Asset Management нь JBS-ийн шууд бус нийлүүлэлтийн сүлжээг илчилсэн мэдээлэл гаргасантай холбоотойгоор JBS-ийг санхүүжилтээсээ хасжээ. 10 дугаар сард JBS 2025 он гэхэд хангамжийн сүлжээгээ бүхэлд нь хянах, үүнд хууль бус ойгүйжүүлэх ажиллагаатай холбогдоод буй "шууд бус ханган нийлүүлэгч" фермерийн аж ахуйнуудыг мөн шалгахаа мэдэгдсэн.
21
# BlackLivesMatter жагсаалын үеэр гаргасан АНУ-ын цагдаагийн хүчирхийлэл тус орон даяар гарч буй хүний эрхийн зөрчлийг ил тод харуулсан төдийгүй энэ талаар Нью Йорк Таймс, Вашингтон Пост, CNBC-ийн баримтат кинонуудад дурджээ. Эмнести Интернэшнл АНУ-ын Конгрессод мэдээлэл хийж, Орегон мужийн хууль тогтоох байгууллагад нулимс асгаруулагч хий ашиглахтай холбоотой хуулиа шинэчлэн найруулахад нь зөвлөмж өгсөн.
In a show of solidarity, protestors from around the world gathered to support the Black Lives Matter movement. Photo: Getty Images.
22
Эмнести Интернэшнлийн захидал, уриалгын үр дүнд Нигерийн блогчдын холбооны ерөнхийлөгч, сэтгүүлч Самира Сабоу шоронгоос суллагджээ.
“намайг баривчилсан явдал нь ямар ч утгагүй авцалдаагүй гэдгийг онцолж харуулсан Эмнести Интернэшнлийг би хэзээ ч мартахгүй. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс надад хандсан эв санааны нэгдэл, дэмжлэгийн захидлыг хүлээн аваад сэтгэл их хөдөлсөн. Та нартаа баярлалаа.”
хэмээн суллагдсаныхаа дараа тэрээр хэлжээ.
8 дугаар сар
23
G-3 гэх код нэрээр нь мэдэх Чилийн Карабинерос цагдаагийн газрын өндөр албан тушаалтныг баривчилж, яллагдагчаар татжээ. Өнгөрсөн жилийн жагсаалын үеэр цагдаа хууль бусаар хүч хэтрүүлэн хэрэглэж Густаво Гатика гэх оюутны нүдийг сохолсон талаарх нотлох баримтыг Эмнести Интернэшнл нийтэлснээс хойш хоёр сарын дараа ийн хариуцлага тооцсон байна.
24
Орост Еховагийн гэрч, үзэл санааны хоригдол Геннадий Шпаковски шашин шүтэх эрх чөлөөгөө эдэлснийхээ төлөө яллагдаад байсан ба Эмнести Интернэшнлийн кампанит ажлын үр дүнд түүний ялыг хөнгөрүүлж, шоронгоос суллажээ.
25
Венесуэлийн эрх баригчид 2019 оны 11 дүгээр сараас хойш 110 хоригдлыг сулласан бөгөөд тэдний дунд үзэл санааны хоригдол, үйлдвэрчний эвлэлийн удирдагч 61 настай Рубен Гонзалес байв.
As construction continues at 2022 FIFA World Cup stadiums in Qatar, Amnesty International is campaigning to improve migrant workers’ rights. Photo: Getty Images.
26
Цагаач ажилчдыг хөдөлмөрийн мөлжлөгөөс хамгаалах зорилгоор Катар улс цагаач ажилтан ажлын байраа солихдоо ажил олгогчоос зөвшөөрөл авах шаардлагыг халж, ялгаварлан гадуурхахгүйгээр хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг шинээр нэвтрүүлж байгаагаа зарлав. 2022 оны дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн Катар улсад болох ёстой бөгөөд Эмнести Интернэшл цагаач ажилчдын эрхийг сайжруулах кампанит ажлыг олон жилийн турш явуулж ирсэн.
9 дүгээр сар
27
Сомалийн ерөнхий прокурор Засгийн газар сэтгүүлчдийн эсрэг гэмт хэрэгтэй тэмцэх шинэ мөрдөх алба газар байгуулахаар төлөвлөж байгааг мэдэгдлээ. Сомалийн Ерөнхийлөгч Мохамед Абдуллахи Мохамед "Фармажо" сэтгүүлчдийг шударга бусаар яллахад байнга ашигладаг 1962 оны хоцрогдсон Эрүүгийн хуулийг шинэчлэхээ олон нийтэд зарласны дараа дээрх мэдэгдлийг гаргажээ. Сомалид үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрх зөрчигдөж буй талаарх "Бид айдас дунд амьдарч байна" нэртэй Эмнести Интернэшнлийн тайлан 2 дугаар сард гарч, эрх баригчид руу шууд чиглэсэн нөлөөллийн ажил явуулж, орон нутгийн хэвлэл мэдээллийн бүлгүүд хүчтэй шахалт үзүүлсэн нь ийм өөрчлөлт гаргахад чухал үүрэг гүйцэтгэв.
Язиди хүүхдүүд Дохук Их Сургуулийн Сэтгэл засал, Цочролын сэтгэлзүйн Институтийн тэргүүн, сэтгэлзүйч Др. Жан Илхан Кизилхантай уулзаж буй нь. Зураг: Адам Фергусон
28
Бүлэглэлд олзлогдож, амьд үлдсэн Язиди хүүхдүүдийн талаарх Эмнестигийн 7 дугаар сард гаргасан тайлангийн үр дүнд Ислам улсын Курдистаны бүс нутгийн Засгийн газар эдгээр хүүхдүүдийн хөндөгдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг арилгах бидний зөвлөмжийг хүлээн зөвшөөрлөө. Исламын улс болон Иракийн засгийн газрын хэлэлцэж буй хуульд бүлэглэлийн гэмт хэргийн хохирогч болох Язиди иргэдийн хохирлыг арилгах тухай, цаашлаад хүүхдүүдийн асуудал орхигдсон байсан юм.
10 дугаар сар
29
Их Британийн засгийн газар COVID-19 цар тахлын үеэр хэрхэн өндөр настнуудаа асрамжийн газарт буюу эрсдэлд орхиж буй талаарх Эмнести Интернэшнлийн тайлан нийтлэгдсэний дараа Их Британийн Халамж үйлчилгээний чанарын комисс цар тахлын үеэр "Бүү сэхээн амьдруул” гэх тушаалыг хавтгайруулан ашигласан явдалд яаралтай шалгалт хийхээ зарлав. Мөн Нийгмийн хамгааллын сайд халамжийн газар амьдарч байгаа өндөр настнуудад хамаатан садантайгаа уулзах боломжийг олгох туршилтын төсөл эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаагаа мэдэгдсэн юм.
30
Эмнэлгийн үйлчилгээний ажилчдыг дэмжин тайван цуглаан зохион байгуулсныхаа төлөө эрүүгийн хэрэгт татагдаад байсан Малайзын таван идэвхтнийг сулласан ч хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгоогүй (тэднийг дахин яллаж болох ч магадлал багатай гэсэн үг) байна. Тэдний тухай бид “ Ковид цар тахлын эсрэг нүцгэн гараар, чимээгүй тэмцэгсэд” тайландаа оруулсан бөгөөд үүний ачаар тэдгээр идэвхтнүүдийг яллахаа больжээ. Үйлдвэрчний эвлэлийн төлөөлөгч “Бид Эмнести Интернэшнлийн тусламжгүйгээр үүнийг хийж чадахгүй байсан” гэсэн юм.
31
Мадурогийн засгийн газар хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй гэх Эмнести Интернэшнлийн дүгнэлтийг НҮБ-ын Хүний эрхийн зөвлөл хүлээн авч Венесуэлд Баримт цуглуулах олон улсын бие даасан ажлын хэсэг байгуулахыг дэмжин, НҮБ-ын Хүний эрхийн зөвлөл уг ажлын хэсгийн мандатыг хоёр жилээр сунгасан нь олон улсад шударга ёс тогтох найдвар төрүүллээ.
32
Эмнести Интернэшнлийн дэмжигчдийн тууштай, цуцалтгүй явуулж буй кампанит ажлын ачаар шударга бусаар хоригдоод байсан Ираны Наргес Мохаммади, Египетийн Алаа Шаабан Хамида нар суллагдлаа. Өмнөд Суданы идэвхтэн Канибил Ноон 117 хоног ямар нэгэн ялгүйгээр хоригдсоны эцэст суллагджээ. Эрүүл эмнэлгийн тусламж авахыг нь зөвшөөрөөгүй тул суллагдах үед түүний эрүүл мэнд нь нэлээдгүй дорджээ. Суллагдсаныхаа дараа Канибил “Та бүхний хичээл зүтгэлд би маш их баяртай байна. Бүх ажилтнуудад талархал илэрхийлье. Та бүхэнд амжилт хүсье” хэмээсэн юм.
Өмнөд Африкийн эмзэг бүлгийн хүүхдүүд хүртээмжтэй боловсролоо авах боломжтой боллоо. Зураг: Эмнести Интернэшнл
33
Өмнөд Африкийн боловсролын тогтолцоон дахь уналтын тухай Эмнести Интернэшнл тайлан гаргасны дараа тус улсын Ерөнхийлөгч Рамафоса үлдсэн 143 сургуулийг халж, ариун цэврийн шаардлага хангахгүй байгаа 3103 сургуулийг сайжруулахаар төлөвлөж буйгаа мэдэгдсэн нь улс орон даяарх эмзэг бүлгийн хүүхдүүдийн хувьд маш том алхам болсон юм.
11 дүгээр сар
34
Европын Омбудсманы Газраас Хорват улсын эрх баригчид ЕХ-ны санхүүжилтээр цагаач болон дүрвэгсдийн эсрэг хилийн ажиллагаа явуулахдаа хүний үндсэн эрхийг хүндэтгэх ёстойг Европын комисс баталгаажуулан ажиллаж чадаагүй талаар нээлттэй сонсгол явуулах тухайгаа мэдэгдээд байна. ЕХ-оос цалинждаг атлаа Хорватын цагдаа нар цагаач, орогнол эрэгчдийг зодож, бусад хэлбэрээр эрүүдсэн тухай Эмнести Интернэшнл болон бусад байгууллага баримтжуулсны дараа ийнхүү мэдэгдэл хийжээ.
35
Эмнести Интернэшл 2019 оны сүүлээр “Вагина арлын оршин суугчдад бокситын уурхайн концесс заналхийлж байна” судалгааны тайлан гаргасны дараа Соломон арлуудын Байгаль орчны сайд хориг тавьжээ. Энэ нь арал болон уурхайн талбайн эргэн тойрны усанд түшиглэн амьжиргаагаа залгуулдаг нутгийн иргэдийн хувьд амар олдоогүй ялалт байлаа.
Олон жилийн турш Эмнести Интернэшнл болон хүний эрхийн идэвхтнүүд Аргентин улсад үр хөндөлтийг хуулиар зөвшөөрөхийг уриалсан.
36
Эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалагчид болон Эмнести Интернэшнл олон жилийн турш кампанит ажил явуулсны эцэст Аргентины Ерөнхийлөгч Альберто Фернандез үр хөндөлтийг хуульчлах тухай түүхэн хуулийн төслийг Конгресст өргөн барина хэмээсэн амлалтаа биелүүлэв.
37
Эмнести Интернэшнл болон Латин Америкийн хэд хэдэн орны түнш байгууллагуудаас кампанит ажил эрчимтэй явуулсны үр дүнд Мексик улс Эсказугийн хэлэлцээрийг соёрхон баталсан 11 дэх орон болж, байгаль орчин, байгаль орчны хамгаалагчдын хамгаалах бүсийн гэрээ хүчин төгөлдөр боллоо.
Эмнестигийн “Тийм гэдэг үгийн талаар ярилцъя” кампанит ажилтай зэрэгцэн Данийн иргэд зөвшөөрөлгүйгээр үйлдсэн аливаа бэлгийн харьцааг хүчирхийлэл гэж хуулиар тодорхойлохыг уриалав. Зураг: Эмнести Интернэшнл
38
Дани улсын засгийн газар Эрүүгийн хуулиндаа нэмэлт өөрчлөлт оруулж, зөвшөөрөлгүй аливаа бэлгийн харьцааг хүчирхийлэл хэмээн хуульчиллаа. Энэ нь эмэгтэйчүүдийн эрх, хүчирхийллийн хохирогчдын олон жилийн тэмцэл, Эмнестигийн “Тийм гэдэг үгийн талаар ярилцъя” кампанит ажлын үр дүн юм.
39
Эмнести Интернэшнл нь Коста Рикогийн ерөнхийлөгч болон дэд ерөнхийлөгчтэй уулзах зэргээр томоохон нөлөөллийн ажил өрнүүлсний үр дүнд Засгийн газраас дүрвэгсдийн статус авч чадаагүй Никарагуа, Куба, Венесуэль улсын иргэдэд хүмүүнлэгийн цагаачдын тусгай статус бий болж, хууль ёсны дагуу ажиллах, хууль бус хэмээгдэн эрх нь зөрчигдөхөөс хамгаалах боломжийг олгов.
40
2020 онд Эмнести Интернэшнлээс олон улсын бизнесүүд болон Мьянмарын цэргийн дэглэмийн хоорондын холбоо харилцааг илчилсэн Military Ltd тайланг гаргасны дараа Японы шар айраг үйлдвэрлэгч Кирин компани Мьянмарын цэргийн MEHL компанид төлөх төлбөрөө зогсоохоо мэдэгдсэн бол Солонгосын оёдлын компани болох Пан-Пасификс мөн адил тус компанитай бизнесийн харилцаагаа зогсоолоо.
12 дугаар сар
41
2020 онд Эмнести Интернэшнл дэлхийн хэмжээнд 10 сая гаруй дэмжигчидтэй боллоо. Энэ бол гайхалтай амжилт. Үйл ажиллагаанд оролцож, өөрчлөлтийг авчирч буй та бүхэнд талархал илэрхийлье.
